Podcast
Sinds 2023 brengen we Leven na de groei uit: de podcast over de nieuwe economie. We bespreken wat leven na de groei en de nieuwe economie voor jou en voor ons als samenleving betekenen. We hebben uit de vele reacties op ons boek Er is leven na de groei geput om de thema’s te selecteren die mensen het meest bezighouden. Ook beantwoorden we luisteraarsvragen.
Hoe maak ik mijn vakantie duurzaam? – Leven na de groei: de podcast over de nieuwe economie
Afgelopen zomer gingen in Malaga 25.000 mensen de straat op omdat de Zuid-Spaanse stad volgens hen onleefbaar is geworden door de grote aantallen vakantiegangers en dagjesmensen. De publieke ruimte wordt overgenomen door de bezoekers, die troep en overlast veroorzaken. De huizenprijzen rijzen de pan uit. En het winkelaanbod raakt helemaal afgestemd op de bezoekers, in plaats van de bewoners. Ze vinden dat hun stad van hen wordt afgepakt. En op veel meer plekken klinken zulke signalen. Afgelopen december gingen ook in Amsterdam enkele tientallen mensen de straat op. En het aantal toeristen blijft toenemen. In Nederland en wereldwijd. En dat heeft gevolgen voor de draagkracht van lokale gemeenschappen en voor de draagkracht van de aarde. Want die toeristen komen niet allemaal met de fiets, maar veelal in auto’s, vliegtuigen en cruiseschepen. Tegelijk: die vakantiegangers en dagjesmensen, dat zijn niet allemaal anderen. Dat zijn wij zelf ook. Kunnen we werken aan een duurzaam toerisme? En waar kun je rekening mee houden als je binnenkort je zomervakantie gaat boeken? Allard en Matthias gaan in gesprek met – Eke Eijgelaar en Harald Buijtendijk. Beide zijn duurzaam reizen-onderzoeker aan de Breda University of Applied ScienceCartoon van Jip van den ToornCartoon vliegen over 50 jaar
- Hoe maak ik mijn vakantie duurzaam?
- Zes adviezen waarmee je het nieuws van 2025 kritischer en strijdvaardiger tegemoet kunt treden
- Babette Porcelijn verbaast je opnieuw over verborgen impact (én we kondigen onze gloednieuwe productwijzer aan!)
- Hoe wij de ladder van opkomende economieën wegschoppen (en de enorme implicaties daarvan)
- Hoe stuur je bedrijven in de goede richting? De oud-CEO van Fairphone vertelt het je
Nieuwsbrief
Wilt u ongeveer eens per maand/kwartaal op de hoogte worden gebracht van de nieuwste inzichten over brede welvaart, sufficiëntie, selectieve groei en postgroei? Dan kun je je aanmelden voor onze nieuwsbrief via het onderstaande formulier. We behandelen je contactgegevens uiteraard strikt vertrouwelijk. Nadat je je aanmelding hebt bevestigd, ontvang je tevens een link naar de pagina waar je desgewenst onze tool voor huishoudens kunt downloaden.
recente inzichten
- De omvang en oorzaken van mondiale ongelijkheid
Waarom verdient een IT-of helpdeskmedewerker in India veel minder dan een IT-of helpdeskmedewerker in een willekeurig westers land? En wie profiteren daarvan? Het merkwaardige is dat de gangbare economische wetenschap nauwelijks antwoorden biedt op deze vraag. De IT-of helpdeskmedewerkers in het het mondiale Noorden en Zuiden doen namelijk ongeveer hetzelfde werk, hebben ongeveer dezelfde vaardigheden en zijn ongeveer even productief. Corrigeren voor wat je met je salaris in verschillende landen kunt kopen (jargon: koopkrachtpariteiten) lost… Lees meer: De omvang en oorzaken van mondiale ongelijkheid - Elektrisch rijden in Noorwegen: een beleidssucces met stevige kanttekeningen
Het kan gewoon: Noorwegen wordt in 2025 het eerste land ter wereld waar alle nieuwverkochte auto’s elektrisch zijn. Binnen 15 jaar. Vooral als gevolg van beleid: een forse, jarenlang consistente belastingkorting op elektrische auto’s. Dit resultaat is behaald een dunbevolkt land met een groot oppervlak, nota bene. Het stimuleren van elektrisch rijden in Noorwegen is een beleidssucces te noemen, maar wel een met stevige kanttekeningen. - Kinderarbeid: een schokkend, hardnekkig maar oplosbaar probleemOnze economie is meer verknoopt met kinderarbeid dan we denken. En de EU wil alleen producten met “gedwongen (kinder)arbeid” aan de grens tegenhouden, maar niet producten met “gewone” kinderarbeid. Kinderarbeid is een schokkend en hardnekkig probleem, maar: het is net als toen oplosbaar. In een artikel voor Trouw stellen we drie concrete oplossingsrichtingen voor.
- “Bewijs” voor groene groei nog zwakker dan gedacht
Ontluisterend: het uiterst zwakke bewijs voor groene groei blijkt nóg zwakker te zijn dan gedacht. De uitstoot van broeikasgassen voor Nederlandse consumptie, gecorrigeerd voor import, is namelijk fors hoger dan de uitstoot binnen Nederland. Hieronder staan de vier feiten die je moet weten. - Vermogensongelijkheid in Nederland: perceptie, ideaal en werkelijkheid
Wist je dat Nederland het enige Europese land is dat vermogen de facto subsidieert in plaats van belast? En wist je dat Nederlanders de vermogensongelijkheid enorm onderschatten? Het is heel bijzonder dat hier nauwelijks politiek debat over is. Is ons zelfbeeld dat wij een “egalitair land” zijn dan zo sterk? In dit artikel zetten de feiten bondig op een rij. Want wat de vermogensongelijkheid in Nederland betreft lopen perceptie, ideaal en werkelijkheid sterk uiteen. - De energietransitie is op stoom, de circulaire transitie niet!
De energietransitie is op stoom, de circulaire transitie niet! Als we zo doorgaan, dan vervangen we slechts fossiele grondstoffen door andere grondstoffen, vooral metalen. Gaat de nieuwe Europese Commissie daar wat aan doen? Op 18 juli jl. publiceerde de herkozen voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, haar politieke doelen voor de komende jaren. Eén van die doelen is dat zij een Wet Circulaire Economie wil invoeren die moet “helpen marktvraag creëren voor gebruikte… Lees meer: De energietransitie is op stoom, de circulaire transitie niet! - Klimaatfinanciering is het thema voor de toekomst
Op 11 november was Paul Schenderling te gast bij NPO Radio 1 Geld of je Leven over COP29, waarin hij opende met goed nieuws: klimaatfinanciering is hét thema voor de toekomst, mede omdat schone energie zo efficiënt en goedkoop is geworden! Dat zit zo: jarenlang zijn de klimaatinspanningen vooral gericht geweest op het afdwingen van politieke keuzes die groene energie goedkoper maken dan fossiele energie. Maar het opwekken van met name zonne-energie is inmiddels zó efficiënt en betaalbaar geworden, dat… Lees meer: Klimaatfinanciering is het thema voor de toekomst - True pricing is niet duur of moeilijk, dus waar wachten we nog op?
De hoge koffieprijzen zijn in het nieuws. Maar dat betekent niet een goed inkomen voor koffietelers, integendeel: 95% van de koffie in retail is niet eerlijk en 44% van de koffietelers leeft in armoede. Moeilijk en duur om op te lossen, zou je zeggen, maar ook hier is het tegendeel het geval. Als true pricing niet duur of moeilijk is, waar wachten we dan nog op? Waarom het niet duur of moeilijk is om eerlijke… Lees meer: True pricing is niet duur of moeilijk, dus waar wachten we nog op? - De nieuwe kloven van bestaanszekerheid
Op 16 september, de vooravond van Prinsjesdag, was Paul Schenderling te gast bij NPO Radio 1 Luistert naar jou, over de nieuwe kloven van bestaanszekerheid. Luisteraars stelden vragen; minister Eddy van Hijum en Paul reageren. - Nieuw idee: vermogen belasten op gefinancierde milieuschade
Stel, we belasten vermogen niet meer op basis van het genoten rendement, maar op basis van de gefinancierde milieuschade. Dat nieuwe idee publiceerden we onlangs in het FD. Eén van de aanleidingen voor dit nieuwe idee is de zogenoemde CO2-investeringsvoetafdruk: de uitstoot die gespaard of belegd vermogen direct en indirect veroorzaakt. Uit gegevens van de World Inequality Database van Thomas Piketty blijkt dat de investeringsvoetafdruk van vermogenden fors is; bij de rijkste 10 procent van… Lees meer: Nieuw idee: vermogen belasten op gefinancierde milieuschade - Onderzoek naar duurzaamheidsbeleid supermarkten ontkracht hardnekkige mythes
Welke supermarkt – na koploper Ekoplaza – helpt consumenten het best om voor duurzaam voedsel te kiezen? De Lidl. Dit is één van de opmerkelijke uitkomsten van een onderzoek van Questionmark in opdracht van Milieudefensie. Het onderzoek naar duurzaamheidsbeleid van supermarkten ontkracht een aantal hardnekkige mythes. Het is bovendien niet gebaseerd op enquêtes over gepercipieerde duurzaamheid (waar supermarkten vaak reclame mee maken), maar op onderliggende data en rapportages. Hieronder staan de mythes. Vijf mythes ❌… Lees meer: Onderzoek naar duurzaamheidsbeleid supermarkten ontkracht hardnekkige mythes - Er zijn toekomstbeelden nodig voorbij optimisme en pessimismeUit recente wetenschappelijke papers valt op te maken dat in toekomstvisies over het klimaat zowel optimisten als pessimisten grote inschattingsfouten maken. Twee van deze inschattingsfouten die hieronder staan toegelicht vragen om radicale herziening van onze toekomstbeelden. Er zijn toekomstbeelden voorbij optimisme en pessimisme nodig.
- Econoom van het genoeg Bob Goudzwaard (90) overledenOp 20 april is econoom Bob Goudzwaard (90) overleden. Hij was de grondlegger van de economie van het genoeg. Hij heeft zich decennialang ingezet voor bestrijding van armoede in het mondiale Zuiden en betere perspectieven voor toekomstige generaties.
- Global Resources Outlook 2024: hier zijn de take-aways
Deze must-read wordt te weinig besproken en gedeeld: de Global Resources Outlook 2024 van het International Resource Panel (IRP). Hier zijn de take-aways. - Wat betekenen automatisering en AI voor onze banen?Velen vragen zich af: wat betekenen automatisering en AI voor onze banen? MIT-econoom Daron Acemoglu heeft er een heldere visie over. Nieuwsgierig? Luister dan deze podcastaflevering over AI. In de aflevering komt ook een andere gezaghebbende MIT-econoom aan bod, David Autor.
- Een mondiale groene subsidieoorlog: goed of slecht?
‘We zitten in een mondiale groene subsidieoorlog’, constateerde Harvardeconoom Dani Rodrik onlangs. China en de VS deden al volop mee; vorige week deed de EU een stevige duit in het zakje. Wat is er aan de hand? En is dit goed of slecht? - Veel meer inzet op energiebesparing nodig
Bij COP28 in Dubai is afgesproken dat landen het tempo waarmee ze hun energie-efficiëntie verbeteren vóór 2030 verdubbelen (❗). Kortom, er is veel meer inzet op energiebesparing nodig om de doelen van Parijs binnen bereik te houden. Dit is een maatregel met verstrekkende gevolgen die hoogstwaarschijnlijk alleen haalbaar is als er aanpassingen komen in consumptiepatronen. Denk aan minder grote auto’s, minder maar betere elektrische apparaten, ander stookgedrag, enzovoort. - 2024 kan geschiedenis ingaan als kantelpunt in klimaattransitie
Nieuwste klimaatprognoses: 🔵 mondiale uitstoot vanaf 2024 structureel dalend 🔵 mondiaal kolenverbruik vanaf 2024 dalend 🔵 uitstoot van China vanaf 2024 structureel dalend. Dit alles 3 tot 7 jaar eerder dan verwacht. 2024 kan dus de geschiedenis ingaan als mondiaal kantelpunt in de klimaattransitie. - Werkende armen: een vergeten groep in politiek en samenleving
Een economenmythe is dat groei vanzelf ten goede komt aan mensen met lage inkomens. Feit is dat werkende armen er sinds 1980 cumulatief (dus in totaal) slechts 9% (!) in koopkracht op vooruit zijn gegaan, terwijl de hogere middenklasse en de rijken er bijna 40% (of meer) op vooruit zijn gegaan. Wat werkende armen écht zou helpen is een eerlijker inkomensverdeling. Maar werkende armen lijken helaas een vergeten groep te zijn in politiek en samenleving. - Economische groei vertraagt klimaattransitie aanzienlijk
Het CBS analyseerde de verandering van de CO2-uitstoot, 1971-2020. De conclusie is duidelijk: economische groei vertraagt de klimaattransitie aanzienlijk. En dat terwijl snelheid maken essentieel is om de ergste gevolgen van de klimaatcrisis af te wenden.
