Paul Schenderling

Paul is econoom, schrijver en spreker. Hij adviseert, schrijft en spreekt over sociale en ecologische vraagstukken vanuit een economische invalshoek. Zijn doel is een gelukkiger Nederland dat binnen de draagkracht van de aarde leeft. Zijn kracht is strategisch inzicht en verbinding. Vanuit het overzicht ziet hij de grote lijnen en onderzoekt hij wat er nodig is en hoe we dat kunnen bereiken. Vanuit de verbinding communiceert hij een positieve visie en creëert hij draagvlak voor nieuwe oplossingen.

Ervaring

De afgelopen 11 jaar heeft Paul gewerkt als senior adviseur bij Berenschot. Hij is tevens oprichter en programmaleider van Postgroei Nederland, een denktank van deskundigen met verschillende expertisegebieden uit 12 verschillende politieke partijen. Namens deze denktank schreef hij het boek Er is leven na de groei. Nu steeds meer wetenschappers selectieve groei en postgroei bepleiten, is dit het eerste boek in Nederland dat concreet laat zien hoe dit kan. Uit de denktank is Sufficiency voortgekomen: een centrum voor onderzoek en advies rondom brede welvaart. Paul ondersteunt vele organisaties bij het toepassen van nieuwe economische paradigma’s zoals brede welvaart, selectieve groei, sufficiëntie en postgroei in strategie en beleid, middels workshops, onderzoeken en adviezen. Hij is tevens een veelgevraagd spreker, voor organisaties en in de media.

Hij heeft een ruime onderzoeks- en advieservaring en ervaring met politiek-bestuurlijke processen, op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Door zijn inhoudelijke bagage en procesvaardigheden is hij in staat om brede groepen mensen bijeen brengen rondom gedeelde oplossingen. Hierbij verbindt hij heldere visies met praktische keuzes, zodat iedereen weet waarvoor we het doen, maar ook hoe we het kunnen doen. Van het samen vinden van deze zeldzame combinaties van bevlogen én werkbare keuzes wordt hij telkens weer enthousiast!

Expertisegebieden

Zijn projecten betreffen onder andere het ontwikkelen en evalueren van beleid, het ontwerpen en doorrekenen van uitvoeringsarrangementen en businesscases, en het begeleiden van visie- en strategietrajecten. Hij is expert op het terrein van de sociale en ecologische impact in binnen- en buitenland van Nederlandse productie en consumptie. Hij is tevens expert op het terrein van nieuwe economische paradigma’s, zoals brede welvaart, selectieve groei, sufficiëntie en postgroei. Hij voert opdrachten uit voor ministeries, provincies, gemeenten, bedrijven, financiële instellingen, planbureaus, sociale partners, Ngo’s, culturele instellingen en politieke partijen.

Paul adviseert vanuit zijn economische deskundigheid op verschillende beleidsterreinen, voornamelijk economisch beleid, milieu- en klimaatbeleid, mobiliteit en leefomgeving, sociaal beleid (werk, inkomen & zorg) en circulaire economie.

Aanvragen voor Lezingen, workshops, onderzoeken en adviezen

Paul ondersteunt vele organisaties bij het toepassen van nieuwe economische paradigma’s, middels lezingen, workshops, onderzoeken en adviezen. Neem voor meer informatie contact op.

Hieronder staat een selectie van de publicaties van Paul.

Publicaties van Paul Schenderling

Boeken, essays en artikelen

(selectie)

Schenderling, P.J. (2023), ‘Op welke verlossing hopen we?’. Essay in RD, 18 april 2023.
Magendane, K. & P.J. Schenderling (2022), ‘Stop uitbuiting, consumeer minder’. Essay in: NRC, 19 november 2022.
Schenderling, P.J. (red.) (2022), Er is leven na de groei: Hoe we onze toekomst realistisch veiligstellen. Leiden: Bot Uitgevers, ISBN 9789083256443.
Schenderling, P.J. (2022), ‘Op naar een toekomst zonder economische groei. Maar hoe?’. Essay in: Trouw, 23 oktober 2023.
Schenderling, P.J. & M. Olthaar (2022), ‘Handelsliberalisering levert ontwikkelingslanden nog te weinig op’. Research paper in: ESB, september 2022.
Lous, B., Schenderling, P.J. & M. Olthaar (2022), ‘Debate, Policy, and Action: Seven Policies that Make the Post Growth Transformation Technically, Economically, and Politically Feasible’. In: Resources, Conservation & Recycling Advances, Vol. 14, https://doi.org/10.1016/j.rcradv.2022.200074.
Schenderling, P.J. & M. Olthaar (2021), Hoe handel ik eerlijk? Middelburg: uitgeverij Skandalon, ISBN 9789493220010.
Schenderling, P.J. & M. Olthaar (2021), ‘Waarom toch altijd streven naar groei? Het put niet alleen de planeet, maar ook de mens uit’. Essay in: Trouw, 23 januari 2021.
Bontenbal, H., Prij, J. & P.J. Schenderling (2018), ‘Klimaatverandering als sociale kwestie’. In: Christen Democratische Verkenningen, Amsterdam: uitgeverij Boom.
Schenderling, P.J. (2015), Economic growth serving the good life: A Christian Democratic view of the Netherlands’ earning potential (translated by Susan Hunt). Brussels: Wilfried Martens Centre for European Studies.
Schenderling, P.J. (2012), ‘Een dankbare taak: maatschappelijke organisaties in de 21^e eeuw’. In: Van Dijk, J.J. (red.), Het wankelende midden: opnieuw zoeken naar verbinding in de samenleving, Kampen: uitgeverij Kok, ISBN 9789043521154.

Interviews

(selectie)

De Jong, T. (2023), ‘Onze samenleving kan prima zonder economische groei, volgens Paul Schenderling’. Interview in: Vrij Nederland, 9 augustus 2023.
‘Verhalen over minder’. Interview voor 2DOCS Podcast, 8 augustus 2023.
Boogerd, D. & S. Paas (2023), interview voor De Ongelooflijke Podcast, uitgezonden op Radio 1 op 18 juni 2023 en na te luisteren via het podcastkanaal.
Lok, H. (2023), ‘Is ontgroeien de oplossing voor de economie van morgen?’, Interview in: De Nieuwe Koers, 4 mei 2023.
Melching, G. (2023), ‘Vrijwillig meer geld betalen voor je AH-koffie: écht duurzaam, of een marketingtruc?’, Interview voor: AVROTROS Radar, 21 april 2023.
Plag, G. (2023), ‘Kees Klomp en Paul Schenderling over de economie van de toekomst’. Interview op: Radio 1 Spraakmakers (KRO-NCRV), 10 april 2023.
Schrijver, A. (2023), ‘De weg van de graankorrel’. Interview op: De Verwondering (KRO-NCRV), 9 april 2023.
Wiesbrod, E. (2023), ‘Paul Schenderling: ‘Geloven in de toekomst kun je oefenen’’. Interview in: KRO-NCRV Magazine, 3 april 2023.
Schagen, J. van (2023), ‘Waarom streven naar economische groei ons nu zo in de weg zit’. Interview in: MT/Sprout, 23 maart 2023.
Redactie Change.inc (2023), ‘Podcast: Van groene groei en ontgroei naar postgroei’. Interview, 1 februari 2023.
Wielen, P. van der & M. van der Weij (2022), ‘Er is leven na de groei’, Interview op: Radio 1 Nieuwsweekend, 24 december 2022.
Müller, R. (2022), ‘Paul is econoom, maar doet het anders dan zijn collega’s: hij werkt én consumeert minder om het goede voorbeeld te geven’. Interview op: EenVandaag (AVROTROS), 21 december 2022.
Overbeeke, B. (2022), ‘Er is leven na de groei, een hoopvol boek’. Interview in: Greenpeace Magazine, 14 december 2022.
Edens, H. & K. Kruk (2022), ‘Maak minder consumptie pijler van klimaatbeleid’. Interview op: BNR Duurzaam, 12 december 2022.
Kluiters, M. (2022), ‘Een economie van genoeg met Paul Schenderling’. Interview in: Ecosofie Podcast, 5 december 2022.
Nahuis, E. (2022), ‘Econoom Paul Schenderling over het streven naar een economie van genoeg’. Interview op: Groot Nieuws Radio, 5 december 2022.
Boersma, A. (2022), ‘‘Minder werken kan de wereld redden’: Paul Schenderling pleit voor minder economische groei’. Interview in: De Morgen, 18 november 2022.
Hardeman, J. (2022), ‘Econoom Paul Schenderling: stop met economische groei’. Interview in AD/Amersfoortse Courant en op Deondernemer.nl, 18 november 2022.
Thijssen, N. & H. Rodenburg (2022), ‘Is er leven na de groei?’. Interview in: Podcast Groene gasten, Wetenschappelijk Bureau GroenLinks, 16 november 2022.
Rinsum, A. van (2022), ‘Paul Schenderling over leven in een postgroeitijdperk’. Interview in: Podcast Pakhuis de Zwijger, 16 november 2022.
Buitenhuis, R. (2022), ‘Groene groei is onzin; ga voor postgroei’. Interview in: Governance Update, 9 november 2022.
Polak, C. (2022), ‘Het WK wegkijken’. Interviews in vier afleveringen, uitgezonden op Radio 1 en als podcast van Human.
Leijsen, R. (2022), ‘Ik hoop dat er meer economen tegen groei gaan pleiten’. Interview in: ESB, oktober 2022.
De Jong, P. (2022), ‘Stoppen met economische groei maakt ons gelukkiger, zegt deze econoom’. Interview in: Nederlands Dagblad, 20 oktober 2022.
De Vries, P.A. (2022), ‘Afscheid nemen van de groei en toch leven in een welvarende, betekenisvolle samenleving waar de aarde niet wordt uitgeput’. Interview in: Friesch Dagblad, 20 oktober 2022.
Kerpel, M. (2022), ‘Waarom groene groei flopt en hoe dat iedereen raakt’. Interview in: Reformatorisch Dagblad, 19 oktober 2022.
Steeg, H. van der (2022), ‘Econoom Paul Schenderling over zijn boek Er is leven na de groei’. Interview op: Radio 1, Geld of je leven, 18 oktober 2022.
Steeg, H. van der (2022), ’10 miljoen mensen verrichten slaafse arbeid voor Nederlandse consumptie’. Interview op: Radio 1, Geld of je leven, 26 september 2022.
Staats, L. & K. Dorresteijn (2022), ‘Hoe kunnen we extreme hitte in de toekomst voorkomen?’. Interview op: BNR Nieuwsradio, The Daily Move, 19 juli 2022.
Steeg, H. van der (2022), ‘Moeten we stoppen met economische groei?’. Interview op: Radio 1, Geld of je leven, 6 juni 2022.
Dijkstra, D. & T. Mikkers (2022), ‘Paul Schenderling over eerlijker en duurzamer leven’. Interview op: Radio 1, Dit is de Zondag, 24 april 2022.
De Jong, M. (2022), ‘Deze econoom gooide het roer om en vecht nu tegen het klimaatprobleem’. Interview in: VU Magazine, 9 februari 2022.
Amelink, A., Poortman, A. & P.J. Schenderling (2022), ‘Kunnen we ons uit de klimaatcrisis innoveren?’. Interview in: Podcast Bram.
De Jong, P.H. (2022), ‘Leven van genoeg is een daad van solidariteit’. Interview in: Nederlands Dagblad, 9 april 2022.
Dros, L. (2022), ’Groene groei is een catastrofale misvatting’. Interview in: Trouw, 3 januari 2022.
Zalen, M. van (2022), ‘Sufficiency-driven businessmodel: Juist onze hoog-innovatieve industrie is daar uitstekend op voorbereid’. Interview in: Link Magazine, 31 mei 2021.