Wilt u ongeveer eens per maand/kwartaal op de hoogte worden gebracht van de nieuwste inzichten over brede welvaart, sufficiëntie, selectieve groei en postgroei? Dan kunt u zich aanmelden voor onze nieuwsbrief via het onderstaande formulier. We behandelen uw contactgegevens uiteraard strikt vertrouwelijk. Nadat u uw aanmelding heeft bevestigd, ontvangt u tevens een link naar de pagina waar u desgewenst onze tool voor huishoudens kunt downloaden.
recente inzichten
- Selectieve groei kan bredewelvaartagenda op koers houden
Het is prachtig dat het concept brede welvaart aan een opmars bezig is, maar hoe voorkomen we dat het een lege huls wordt? Dat is een vraag die steeds meer beleidsmakers terecht stellen. Het concept selectieve groei kan de bredewelvaartagenda op koers houden. - Kunnen de armoede én de uitstoot in het mondiale Zuiden tegelijk omlaag?
Kunnen de armoede én de uitstoot van broeikasgassen in het mondiale Zuiden tegelijk omlaag worden gebracht? In juli verschenen twee analyses: volgens De Correspondent kan het, volgens The Economist niet. Wie heeft er gelijk? - Repliek op kritiek: het abcd van postgroei
Er klinkt regelmatig kritiek op het postgroeiparadigma. En dat is prima. Het toont aan dat postgroei uiterst relevant is. Bovendien staat postgroei wetenschappelijk sterk. Dit is het abcd van postgroei. - Economische groei vertraagt de energietransitie“Economische groei is nodig om groene energie op te schalen”, luidt een veelgehoorde redenering. Wetenschappelijk onderzoek bewijst het tegendeel: economische groei vertraagt de energietransitie. Dat zit zo: een economie die groeit kent een hoger energieverbruik dan een economie die niet groeit. Daardoor zijn meer investeringen in groene energie nodig die we willen financieren uit groei. Maar die groei zorgt er nu juist voor dat het energieverbruik relatief hoog blijft. Zo ontstaat een vicieuze cirkel, zoals … Lees meer
- Stort een economie zonder groei in?“Zonder groei stort een economie in, toch?” Nee, zegt de meest gezaghebbende theorie over groei. Nee, zegt ook de bedenker ervan, Nobelprijswinnnaar Robert Solow, onlangs nog (👇). Kortom, laat je niet langer intimideren door ongefundeerde onheilsboodschappen en spreek je uit: stoppen met groei is goed voor mensen en voor de aarde en is wel degelijk compatibel met een stabiele economie. Deel daarom dit bericht als je anderen kent die hierover twijfelen. Hieronder staan korte antwoorden … Lees meer
- Welke aannames zitten er achter netto nul?
Is het je wel eens opgevallen dat in klimaatscenario’s in 2050 nog steeds sprake is van gigatonnen uitstoot van broeikasgassen? Welke aannames zitten er achter netto nul? En zijn die realistisch? - Is het pakket met extra klimaatmaatregelen vooruitstrevend genoeg?In maart verscheen een langverwacht beleidsonderzoek van het Rijk met extra maatregelen om de klimaatdoelen te halen. De cruciale vraag is: is dit pakket met extra klimaatmaatregelen vooruitstrevend genoeg?
- Meer aandacht nodig voor emissies van toxische stoffen
Het is nauwelijks in het nieuws geweest, maar wél van groot belang: in 2022 is wetenschappelijk vastgesteld dat de hoeveelheid toxische stoffen die de aarde aankan, is overschreden. Het is alweer de zesde (!) van de negen planetaire grenzen die is overschreden. Er is daarom meer aandacht nodig voor emissies van toxische stoffen. - Voor het eerst in 40 jaar postgroei in scenario van adviesorgaan
De wonderen zijn de wereld nog niet uit: deze maand verscheen voor het eerst in 40 jaar (!) postgroei in een scenario van een adviesorgaan van de landelijke overheid. Het ‘Groen land’ scenario van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is namelijk expliciet gebaseerd op postgroeiprincipes. - Hoe streng is ons klimaatbeleid vergeleken andere landen?
“We doen wat we kunnen”, is vaak de bestuurlijke reactie als Nederlanders aandringen op ambitieuzer klimaatbeleid. Maar, in hoeverre is dat zo? Hoe streng is ons klimaatbeleid vergeleken andere landen? - Wat voor klimaatbeleid willen Nederlanders?
Wat voor klimaatbeleid willen Nederlanders? Daarover is men meer dan duidelijk: eerlijk en effectief beleid dat rekening houdt met de minst bedeelden. Deze heldere conclusie is te trekken op grond van een interessant onderzoek dat I&O Research heeft uitgevoerd in opdracht van de WRR. In een uitgebreide enquête (N = 2.313) legden zij 10 principes van rechtvaardig klimaatbeleid aan mensen voor en vroegen ze om aan te geven in hoeverre men het daarmee eens of … Lees meer - De vergeten oplossing voor de klimaatcrisis
Er is een oplossing voor de klimaatcrisis waar je politici zelden over hoort, en technologen ook niet, en economen ook niet. Het idee ligt voor de hand, maar door het blinde geloof in groene groei zien we het niet (meer). Het is een idee dat niet alleen het milieu helpt maar ook Nederlanders gelukkiger maakt. De vergeten oplossing voor de klimaatcrisis (en andere milieucrises) waar ik het hier over heb, is arbeidstijdverkorting. - Hoe maken we de ecologische transitie sociaal?
De transitie naar leven binnen de draagkracht van de aarde is de grootste uitdaging van de 21ste eeuw. Tegelijkertijd is het absoluut noodzakelijk dat we deze transitie op een sociale manier vormgeven. De meeste beleidsvoorstellen richten zich slechts op één van de twee aspecten. Echter, milieubeleid dat geen rekening houdt met de sociale gevolgen is onhoudbaar, omdat er geen draagvlak voor is. Sociaal beleid dat geen rekening houdt met het milieu is eveneens onhoudbaar, omdat het de … Lees meer - Circulaire economie: veel meer inzet nodig op ‘refuse’ en ‘rethink’
Een must-read voor beleidsmakers: de Integrale Circulaire Economie Rapportage van het PBL die vorige week verscheen. De hoofdconclusie uit het 289 pagina’s tellende rapport is: overheden en bedrijven plegen best veel inspanningen voor een circulaire economie, maar dit leidt onvoldoende tot tastbare resultaten, zoals een absolute reductie van het grondstoffenverbruik. We kunnen pas echt serieuze resultaten boeken als overheden veel ambitieuzer beleid gaan voeren. Concreet is er in het beleid voor de circulaire economie veel … Lees meer - Kan het kapitalisme zonder groei functioneren?
Nog altijd denken veel mensen, zowel voor- als tegenstanders van postgroei, dat ‘groei moet’. Een veelgenoemde reden is dat groei moet, omdat geleend geld met rente moet worden terugbetaald en omdat aandeelhouders rendement op hun investering eisen. Zonder groei kan het (aandeelhouders)kapitalisme daarom niet functioneren, zo luidt de redenering. Klopt dat? - Samenleving is klaar voor aanpassing van consumptiepatronenGoed nieuws om het jaar mee te beginnen: een veelgehoord bezwaar tegen milieubeleid gericht op aanpassing van consumptiepatronen is in een wetenschappelijke studie verworpen. Het bezwaar is dat beperking van consumptiegroei niet mogelijk zou zijn, omdat groei nodig zou zijn om mensen tevreden te houden met hun inkomen. Een grote empirische studie (N = 1.645) onder Belgische respondenten wijst uit dat een grote meerderheid van de respondenten al tevreden ís met hun inkomen. De auteurs … Lees meer
- Naar een reële nationale grondstoffenstrategieGroene groei is een vorm van wensdenken, zo tonen we aan in ons boek Er is leven na de groei. Om wensdenken overeind te houden, is gedeeltelijke ontkenning van de realiteit nodig. Eén van de thema’s waar de werkelijkheidszin in hoge mate ontbreekt, is het grondstoffenbeleid. Deze maand publiceerde het kabinet een ‘Nationale grondstoffenstrategie’. Het is fascinerend en zorgwekkend tegelijk hoe in dit stuk een heldere redenering van probleemanalyse naar proportionele oplossingen wordt vermeden. Het … Lees meer
- Uitbreiding van ETS: goed nieuws, maar blijf kritischHet zou op alle voorpagina’s moeten staan: EU bereikt deal over uitbreiding van emissiehandelssysteem ETS, de hoeksteen van het Europese klimaatbeleid. Er is alle reden om blij te zijn met de deal. Met de uitbreiding van ETS blijft de EU qua klimaatbeleid het meest daadkrachtige continent ter wereld. Maar EU-burgers mogen ook kritisch zijn, want: lost de deal de grote problemen van ETS op?
- Wat verklaart de vooruitgang? Hoeveel vooruitgang is er nog mogelijk?
Velen zien de moderne economie als een ‘wonder’ dat vooruitgang bracht. Maar, is dat eigenlijk wel zo? Wat verklaart de vooruitgang? Hoeveel vooruitgang is er nog mogelijk? Kan bijvoorbeeld de inzet van kapitaal, arbeid en technologie de vooruitgang verklaren? Dat laatste is de stelling van de meeste economen. In hun modellen zijn kapitaal, arbeid en technologie de drie voornaamste factoren die groei en vooruitgang verklaren. Maar er is een cruciale factor waaraan economen in hun … Lees meer - Het Nederlandse schaduw-bbp
Nog altijd hoor je met enige regelmaat: we hebben groei juist nodig om (milieu)problemen op te lossen. Dit plaatje laat in één oogopslag zien dat dit niet klopt. De sociale kosten van de CO2-uitstoot die Nederland veroorzaakt zijn bijna net zo groot als ons gehele (!) bbp. Met andere woorden: de waarde die de Nederlandse economie creëert wordt vrijwel geheel ongedaan gemaakt door de sociale kosten van de CO2-uitstoot die dit veroorzaakt. Je zou dit … Lees meer
