“We doen wat we kunnen”, is vaak de bestuurlijke reactie als Nederlanders aandringen op ambitieuzer klimaatbeleid. Maar, in hoeverre is dat zo? Hoe streng is ons klimaatbeleid vergeleken andere landen?
Hoe vergelijk je de ‘strengheid’ van klimaatbeleid?
Een onderzoeksteam van de OESO heeft een analyse uitgevoerd waarin alle maatregelen voor klimaatbeleid van 28 rijke landen zijn geïnventariseerd. Vervolgens heeft men de maatregelen ingedeeld in zes sectoren waar de maatregelen betrekking op hebben en in mate van strengheid. De OESO definieert ‘strengheid’ als de mate waarin de maatregel prikkelt of in staat stelt om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Als een land voor een bepaalde sector geen enkele maatregel neemt om de uitstoot te reduceren, dan geeft men de score 0. Als een land in een bepaalde sector wel maatregelen neemt, dan worden ze vergeleken met de maatregelen van andere landen en ingedeeld in percentielen. Een percentielwaarde tussen de 0 en de 10 resulteert in de score 1, een percentielwaarde tussen de 10 en de 20 in de score 2, en zo verder tot de maximale score 10 voor een percentielwaarde tussen de 90 en de 100. Op deze manier ontstaat dus per sector een bandbreedte van de strengheid van het daadwerkelijk gevoerde beleid (het is geen theoretische exercitie).
resultaten en interpretatie
Wat blijkt? Het Nederlandse klimaatbeleid is op het terrein van de industrie redelijk streng en verder helemaal niet zo streng. Weliswaar is het Nederlandse klimaatbeleid meestal net zo streng of iets strenger dan het gemiddelde van de 28 onderzochte landen, maar dat gemiddelde is in alle sectoren erg laag (rond de 4 of lager). Bovendien blijkt dat het Nederlandse klimaatbeleid gemiddeld genomen minder streng is dan het klimaatbeleid van de ons omringende landen, zoals Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Een positieve uitzondering is, zoals genoemd, het beleid voor de Nederlandse industrie. Een negatieve uitzondering is het Nederlandse mobiliteitsbeleid: daar scoort Nederland slechter dan omringende landen en zelfs iets onder het (erg lage) gemiddelde van alle 28 landen samen.
Dus hoe streng is ons klimaatbeleid nu echt, vergeleken andere landen? Uit deze studie blijkt dat Nederland minder streng klimaatbeleid voert dan mogelijk is. Dat het ook anders kan, bewijst bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk. Dat land heeft van de ons omringende landen de hoogste gemiddelde score (6,1) en scoort met name goed bij het klimaatbeleid voor mobiliteit, energietransitie en cross-sectoraal beleid. En dan te bedenken dat alle beleidsinspanningen die tot nu toe door landen geleverd worden volgens andere studies onvoldoende zijn om om de doelen van het klimaatakkoord van Parijs te halen.
Conclusie
Kortom, er is werk aan de winkel voor Nederlandse bestuurders en beleidsmakers. En kritische Nederlanders en luizen in de pels, zoals Milieudefensie, Greenpeace Nederland, Extinction Rebellion NL, en Natuur & Milieu, hebben dus een goed onderbouwde reden om zich niet te laten afpoeieren met dooddoeners als “we doen wat we kunnen” en “het kan echt niet sneller”. Laten we er een nationale uitdaging van maken om tot de koplopers te gaan behoren. We kunnen dat. In ons boek Er is leven na de groei staan concrete aanbevelingen om mee aan de slag te gaan.
